اولین شهری که صاحب تلفن شد- تبریز بود

شهر تبریز درسال 1280 هجری شمسی ( پنچ سال قبل از امضای فرمان مشروطیت به وسیله مظفرالدین شاه) بنا به موقعیت مهم سیاسی و فرهنگی اش خود که درآن روزگار ولیعهدنشین و مرکز ثقل کشور بود به همت عده ای از رجال دلسوز دور اندیش ( ازجمله قاسم خان والی ) معروف به ( امیر تومان) که چند سال بعد از آن به عنوان نخستین شهردار تبریز انتخاب شد دارای نخستین مرکز تلفن در ایران گردید.......
اولین شهری که صاحب تلفن شد- تبریز بود

تلگراف در ایران

 نخستین تلگراف مورس در تیر ماه 1328 هجری قمری بین کاخ گلستان و اردوگاه تابستانی شاه قاجار درچمن سلطانیه مورد بهره برداری قرار گرقت. خط تهران – چمن سلطانیه در سال 1240 تا تبریز ادامه یافت و درسال 1242 خط قوق از تبریز به جلفا امتداد یافت و از این طریق علاوه بر ارتباط تلگرافی بین تبریز – تهران تنها خط تلگرافی کشور به شبکه تلگرافی روسیه متصل گردید.

 

شهر تبریز درسال 1280 هجری شمسی ( پنچ سال قبل از امضای فرمان مشروطیت به وسیله مظفرالدین شاه) بنا به موقعیت مهم سیاسی و فرهنگی اش خود که درآن روزگار ولیعهدنشین و مرکز ثقل کشور بود به همت عده ای از رجال دلسوز دور اندیش ( ازجمله قاسم خان والی ) معروف به ( امیر تومان) که چند سال بعد از آن به عنوان نخستین شهردار تبریز انتخاب شد دارای نخستین مرکز تلفن در ایران گردید.......
اولین شهری که صاحب تلفن شد- تبریز بود

تلگراف در ایران

 نخستین تلگراف مورس در تیر ماه 1328 هجری قمری بین کاخ گلستان و اردوگاه تابستانی شاه قاجار درچمن سلطانیه مورد بهره برداری قرار گرقت. خط تهران – چمن سلطانیه در سال 1240 تا تبریز ادامه یافت و درسال 1242 خط قوق از تبریز به جلفا امتداد یافت و از این طریق علاوه بر ارتباط تلگرافی بین تبریز – تهران تنها خط تلگرافی کشور به شبکه تلگرافی روسیه متصل گردید.

 

اولین شهری که صاحب تلفن شد- تبریز بود

شهر تبریز درسال 1280 هجری شمسی ( پنچ سال قبل از امضای فرمان مشروطیت به وسیله مظفرالدین شاه) بنا به موقعیت مهم سیاسی و فرهنگی اش خود که درآن روزگار ولیعهدنشین و مرکز ثقل کشور بود به همت عده ای از رجال دلسوز دور اندیش ( ازجمله قاسم خان والی ) معروف به ( امیر تومان) که چند سال بعد از آن به عنوان نخستین شهردار تبریز انتخاب شد دارای نخستین مرکز تلفن در ایران گردید.

حسین پژمان بختیاری دراین باره می نویسد:

نخستین امتیاز تلفن در ماه ذیحجه 1319 هجری قمری برای مدت 50 سال به شرکتی واگذار شد که تبریز به شعاع 24 کیلومتری به ایجاد تلفن اقدام کند.

این اقدام کارساز و تاریخی درست 25 سال پس از حادثه اختراع تلفن به وسیله الکساندر گراهام بل بود. حادثه ای که نه تنها نقطه عطفی در تاریخ ارتباطات ، بلکه در تاریخ بشریت بود.

لازم به یاد آوری است که تهران چهارمین شهری بود که پس از تبریز ، مشهد و رشت در سال 1285 هجری شمسی صاحب تلفن شد( ازکتاب اولینها در ایران ص 252).

طبق اسناد موجود درسال 1266 یک خط تلفنی بین دو ایستگاه راه آهن تهران و شهری ری توسط یک شرکت بلژیکی دائر گردید و نخستین اقدام جهت ارتباط تلفنی خارج از تهران درسال 1280 به شرکتی واگذار شد که درشهر تبریز به شعاع 24 کیلومتر اقدام به ایجاد تلفن بنماید . که این قرار داد به هیچ وجه اقدام نگردید. مهمترین امتیاز تلفن در دوره قاجار درسال 1282 به شخصی که از پشتیبانی کامل دربار آن زمان برخوردار بود بنام دوست محمد خان معیرالممالک واگذار شد.دراین امتیازنامه تنها فصلی که تا اندازه ای از لحاظ مملکتی جنبه مثبت داشت فصل سوم آن بود که بموجب آن صاحب امتیاز موظف بود تلفن تهران را بعد از سه سال و تلفن سایر شهرها را بعداز 10 سال از تاریخ واگذاری امتیاز دایر نماید. اما پس از 10 سال فقط کار تاسیس تلفن تهران شروع شد وحدود 13 بعد از تاریخ واگذاری امتیاز فوق تنها در 16 شهر تاسیسات مخابراتی ایجاد گردید .

مخابرات عمومی تلفن بین تهران – تبریز در 25 بهمن سال 1304 آغاز بکار کرد وبه تدریج با نصب دستگاههای کاریر ،بیسیم و بالاخره مایکروویو ارتباط وپاره ای از شهرهای استان تهران وسایر نقاط  کشور توسعه یافت .

از زمان نصب اولین مرکز تلفن مغناطیسی اطلاع دقیقی در دست نیست ولی اولین مرکز تلفن خودکار تبریز با ظرفیت 3000 شماره در سال 1337 در چای کنار شروع به کار نموده و با توسعه آن در سال بعد تعداد تلفن خودکار استان در سال 57 اول انقلاب 52500 شماره رسید که شامل شهرهای تبریز ، مراغه ، و هشترود بود.

منابع :

 اولینها در ایران نوشته خلیل محمد زاده
داستان مخابرات نوشته منصوره فروزان
عملکرد مخابرات آذربایجانشرقی ( از بهمن 57 تا شهریور 73) تالیف علی توکلی – کتابدار شرکت مخابرات آذربایجانشرقی